European Accessibility Act: hoe voldoe jij als ondernemer aan de nieuwe wet over digitale toegankelijkheid? 

Arnoud Engelfriet

07-01-2025

10minutenleestijd

Ondernemen Website

Heb jij het al gehoord? Op 1 juni 2025 gaat een belangrijke nieuwe wet in: de European Accessibility Act. Deze wet is bedoeld om informatie, producten en diensten toegankelijk te maken voor iedereen. Dus ook voor de ruim 4 miljoen Nederlanders die een beperking hebben. Maar wat houdt de European Accessibility Act in? En wat kun jij als ondernemer doen om je digitale toegankelijkheid te vergroten? Wij spraken erover met Arnoud Engelfriet, ICT-jurist en Chief Knowledge Officer en opleidingsdirecteur bij ICTRecht. Hij beantwoordt belangrijke vragen en deelt zijn tips. 

Wat is de European Accessibility Act? 

“De European Accessibility Act (EAA) is de nieuwe Europese wetgeving rondom digitale toegankelijkheid die op 1 juni 2025 ingaat. Deze wet is bedoeld om (online) producten en diensten voor iedereen in Europa toegankelijk te maken, dus ook voor mensen met een beperking. De European Accessibility Act is in juni 2019 aangenomen door de EU-lidstaten. De wet gaat in juni 2025 officieel in.” 

Wat betekent digitale toegankelijkheid? 

“Met digitale toegankelijkheid bedoelen we dat iedereen producten en diensten kan gebruiken, ongeacht zijn capaciteiten. Er zijn in totaal maar liefst 4 miljoen Nederlanders met een beperking. Het kan van alles inhouden. Zo zijn er mensen die niet kunnen lezen, de taal niet machtig zijn, niet in staat zijn te praten, dyslexie hebben of met een lichamelijke beperking kampen. Ook kunnen mensen situationeel beperkt zijn. Als je bijvoorbeeld 2 armen breekt, kun je niet meer scrollen met een muis. En als je tijdelijk minder goed kunt zien, is het ook heel handig als websites hun informatie niet alleen in tekst aanbieden.” 

Waarom komt er nieuwe wetgeving rondom digitale toegankelijkheid? 

“Er waren al wel wetten rondom digitale toegankelijkheid in verschillende Europese lidstaten. Maar iedere lidstaat hield er zijn eigen wetten en richtlijnen op na. In Nederland hebben we bijvoorbeeld stoplichten die een tikgeluid maken als signaal voor slechtzienden of ze kunnen oversteken. Veel Zuid-Europese landen kennen dat niet. En in andere landen is het openbaar vervoer heel rolstoeltoegankelijk; in Nederland is dat weer minder goed geregeld. De European Accessibility Act is bedoeld om de wetgeving rondom digitale toegankelijkheid in alle EU-landen gelijk te trekken.” 

In 2016 bepaalde de Europese Unie al dat websites en apps van (semi-)overheidsinstellingen toegankelijk moeten zijn. Met de komst van de European Accessibility Act moeten ook andere websites, producten en diensten digitaal toegankelijk worden. Dankzij de nieuwe wet kunnen mensen met een beperking producten en diensten eenvoudiger gebruiken. Daardoor krijgen zij dezelfde kansen als mensen zonder beperking.  

Ook bedrijven profiteren daarvan. Zij bereiken een grotere groep klanten of sollicitanten door digitaal toegankelijker te worden. De Europese Unie ziet het dan ook als een win-winsituatie. Daarnaast zou het goed zijn voor de internationale handel als alles op het gebied van digitale communicatie gestandaardiseerd is in de EU.” 

Voor wie geldt de European Accessibility Act in Nederland? 

“De European Accessibility Act geldt voor alle producten en diensten die je vanaf 1 juni 2025 op de markt brengt. Dat varieert van apps voor internetbankieren tot elektrische apparaten, softwaretools en grote webshops. Heel divers dus!  

Er gelden een paar uitzonderingen. Deze bedrijven en producten zijn uitgesloten van de European Accessibility Act: 

• Diensten of producten die je vóór 1 juni 2025 hebt uitgebracht, hoef je niet alsnog aan de wet te laten voldoen. Die verplichting geldt wel als je na 1 juni nieuwe features toevoegt. 

• Ondernemingen die minder dan 10 werknemers én minder dan € 2.000.000 jaaromzet hebben, hoeven ook niet aan deze wet te voldoen. Daarmee geldt de wet niet voor de meeste zzp’ers. Let op: wanneer je als zzp’er een omzet boven de € 2.000.000 hebt, geldt de wet ook voor jou. 

• Producten of diensten waarbij digitale toegankelijkheid disproportionele kosten oplevert, vallen ook niet onder de wet. Denk daarbij aan de ontwikkeling van een auto; deze kun je niet op zo’n manier aanpassen dat blinden er ook in kunnen rijden. De kosten daarvoor zijn buitenproportioneel voor wat het oplevert. Let op: je mag niet zelf bepalen of het voor jouw product een ‘onevenredige’ last is. Hiervoor moet je toestemming vragen bij de toezichthouder.” 

Wat gaat er op dit moment mis qua digitale toegankelijkheid? 

“Wat ik vooral zie misgaan, is dat organisaties niet meteen in de eerste fase nadenken over de behoeften van mensen met een beperking. Ze kiezen bijvoorbeeld een lettertype dat voor slechtzienden of mensen met dyslexie niet goed leesbaar is. Of ze vergeten om informatie ook in videovorm of voorgelezen aan te bieden. Daarnaast zie ik regelmatig te kleine lettertypes, waardoor mensen met minder goede ogen eerst hun leesbril erbij moeten pakken. Dat kan er zomaar voor zorgen dat consumenten afhaken; het werpt een drempel op om je product aan te schaffen.” 

Hoe kun je voldoen aan de nieuwe wetgeving voor digitale toegankelijkheid? 

“Het komt er in grote lijnen op neer dat je er alles aan doet om jouw product of dienst toegankelijk te maken voor een breed publiek. Ook moet je kunnen onderbouwen waarom je hier bepaalde keuzes in hebt gemaakt. Wat die keuzes precies inhouden, verschillen per product en per branche. Het is in ieder geval belangrijk dat je interfaces via meerdere manieren bereikbaar zijn. Maak het bijvoorbeeld mogelijk om geschreven tekst te laten voorlezen of zorg dat blinden de tekst met hun eigen software naar braille kunnen omzetten.  

De Europese Commissie laat op dit moment voor elke branche een aparte standaard maken. Daarin staat welke aanpassingen verplicht zijn, welke aanpassingen optioneel zijn en welke alternatieven er bestaan. Zo heb je straks een handige checklist, waardoor je precies weet aan welke eisen jouw product of dienst moet voldoen. 

Totdat die standaarden er zijn, is het vooral belangrijk om al vanaf het begin de ontwerpfase van een product of dienst na te denken over digitale toegankelijkheid. Vergelijk het met een woning die je rolstoeltoegankelijk wilt maken. Als je een huis nieuw bouwt, is het relatief eenvoudig om de woning daarop aan te passen. Je kunt nog een verlaagde drempel maken of een lift in huis bouwen. Dat kost wel geld, maar is minder prijzig dan als je later het complete huis moet verbouwen om het alsnog rolstoeltoegankelijk te maken. Zo werkt het ook met producten en diensten. Als je al bij de ontwerpfase rekening houdt met toegankelijkheid, scheelt dat aanpassingen achteraf.” 

Wat gebeurt er als je je niet aan de wetgeving voor digitale toegankelijkheid houdt? 

“Als je niet voldoet aan de wetgeving, dan kan de toezichthouder in Nederland (meestal de Autoriteit Consument & Markt) je een boete opleggen. Vaak is dit in de vorm van een dwangsom: je krijgt dan bijvoorbeeld 6 weken de tijd om iets aan te passen. Als je dat niet doet, moet je een boete betalen. Die boetes kunnen oplopen tot wel € 100.000 per overtreding. 

Ook los van die boetes, is het belangrijk om deze wet op te volgen. Wanneer jij als commerciële partij niet voldoet aan de European Accessibility Act, stoot je daarmee klanten of investeerders af. Bovendien verwacht ik dat journalistieke organisaties als Radar onderzoek gaan doen naar organisaties die niet aan de wet voldoen. Je wilt niet op die manier in het nieuws komen. 

Daarnaast kunnen mensen een collectieve schadeclaim indienen bij het College van de Rechten van de Mens als zij vinden dat een organisatie discrimineert. Stel dat jouw organisatie niet rolstoeltoegankelijk is, dan kunnen alle rolstoelgebruikers in Nederland zich bij die claim aansluiten. Als zij € 100 schadevergoeding per persoon vragen, dan is dat met 250.000 Nederlanders in een rolstoel een claim van € 25 miljoen.” 

Tips om klaar te zijn voor de European Accessibility Act 

Hoe zorg je ervoor dat je met jouw onderneming voldoet aan de European Accessibility Act? Arnoud heeft een paar praktische tips: 

1. Neem de bijlage van de European Accessibility Act door. Hierin staan concrete stappen die je nu al kunt doorvoeren om aan de European Accessibility Act te voldoen. Pak elk van die stappen alvast op. Het gaat om heel concrete tips, zoals het lettertype groot genoeg maken en zorgen voor voldoende kleurcontrast.  

2. Zorg dat je altijd meerdere modaliteiten aanbiedt. Kijk verder dan tekst alleen. Bied bijvoorbeeld tekst én spraaksoftware aan. Of geef informatie niet alleen in tekst, maar ook in een video of stroomdiagram weer.  

3. Leg in de ontwerpfase je product of dienst voor aan mensen met een beperking. Laat hen feedback geven in een testpanel, zodat je hun behoeften al in de eerste fase kunt meenemen. 

4. Leer van concurrenten. Kijk wat zij doen op het gebied van digitale toegankelijkheid of ga met hen in gesprek. Misschien kunnen jullie samen een goede standaard ontwikkelen. Dat scheelt jullie allebei tijd, geld en uitzoekwerk. 

5. Start meteen. Wacht niet tot één maand voordat de wet ingaat met het toegankelijk maken van je aanbod of website. Begin er direct al mee. Uiteindelijk doe je dit niet alleen om aan de wet te voldoen, maar ook om een grotere groep mensen te bedienen en aan te spreken.  

Wat je direct al kunt doen om jouw website of aanbod beter toegankelijk te maken voor mensen met een beperking? Denk bijvoorbeeld aan deze concrete tips: 

• Zorg dat je de informatie op meerdere zintuiglijke manieren beschikbaar maakt. Denk aan geschreven tekst, een voorleesoptie en een video. 

• Gebruik voldoende witruimte tussen knoppen, zodat mensen niet per ongeluk verkeerd klikken. 

• Maak je teksten begrijpelijk en gebruik taal die je doelgroep snapt. 

• Gebruik lettertypes in een juiste grootte, met voldoende contrast en met genoeg regelafstand. 

• Zorg dat je tekst ook om te zetten is in spraak. 

• Ondertitel video’s altijd, zodat mensen ook kunnen lezen wat er gezegd wordt. 

• Voeg alt-teksten toe aan afbeeldingen op je website, zodat blinden of slechtzienden weten wat er op de afbeelding te zien is. 

• Zorg dat er bij spraakgestuurde functies ook een optie is om het systeem zonder spraak te bedienen. 

Dus: ben jij al voorbereid op de wet rondom digitale toegankelijkheid? 

Als ook jouw bedrijf onder deze wet valt, is het belangrijk om snel in actie te komen. Begin alvast met concrete wijzigingen die vaak niet veel tijd kosten om door te voeren. Dat doe je uiteindelijk niet alleen om aan de wet te voldoen, maar ook om jouw product of dienst beter toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Daar help je hen mee én het helpt jou misschien aan een grotere klantenkring of meer sollicitanten. Win-win! 

Veelgestelde vragen 

Wat zijn de verplichtingen vanuit de European Accessibility Act? 

De precieze verplichtingen vanuit de European Accessibility Act verschillen per branche en per organisatie. Het hangt ervan af wat voor product of dienst jij levert. In het algemeen komt het erop neer dat je je product of dienst toegankelijk moet maken voor een zo breed mogelijk publiek, dus ook voor mensen met een beperking. Dat betekent dat je informatie bijvoorbeeld op verschillende zintuiglijke manieren moet aanbieden: niet alleen via geschreven tekst, maar bijvoorbeeld ook met voorleessoftware. 

Wat is digitale toegankelijkheid? 

Digitale toegankelijkheid betekent dat je websites en apps toegankelijk maakt voor iedereen, ongeacht diens capaciteiten. Het doel is dat ook mensen met een beperking jouw website, app of product kunnen gebruiken. Dat betekent dat je het bijvoorbeeld ook voor slechtzienden of mensen die een arm missen mogelijk maakt om jouw website te bezoeken of je product te gebruiken. Dat is belangrijk om de samenleving inclusiever te maken. 

Wie profiteert van digitale toegankelijkheid? 

Digitale toegankelijkheid is gunstig voor mensen met een beperking en voor mensen die situationeel beperkt zijn. Denk aan iemand die een gebroken arm heeft, tijdelijk slechter kan zien of door emotionele spanning last heeft van een trillende hand. Bovendien profiteren veel ouderen van digitale toegankelijkheid. Zij kampen vaak met beperkingen als slecht zicht, slecht gehoor of trillende handen. Ook organisaties zelf hebben er overigens profijt van om digitaal toegankelijk te zijn. Daardoor kunnen ze meer klanten en sollicitanten aanspreken. 

Interview door Romy Veul